موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13191
رقابت يک «زن مستقل» شيليايي با يک «مرد وابسته» آرژانتيني براي تصدي دبير کلي سازمان ملل

شيلي رئيس جمهور سابق اين کشور را به عنوان نامزد دبيرکلي سازمان ملل متحد معرفي کرد."گابريل بورک" رئيس‌جمهور شيلي خانم "باشله"، رئيس‌جمهور سابق اين کشور را به عنوان نامزد دبيرکلي سازمان ملل معرفي کرد. بوريک در سخنراني خود در مجمع عمومي سازمان ملل گفت: «او زني است که مسير زندگي‌اش کاملاً با ارزش‌هايي که الهام‌بخش اين سازمان بوده‌اند، همسو است.»باشله پيشتر کميسر عالي حقوق بشري سازمان ملل بوده است.گفته مي‌شود اعلام اين مطلب،خبر بدي براي گروسي، کانديداي دبيرکلي سازمان ملل است که يک زن، گوي رقابت را از او بربايد.تمامي 9 دبيرکلي که تاکنون در سازمان ملل منصوب شده‌اند مرد بوده‌اند؛ با نزديک شدن پايان دوره دبير کلي گوترش، تقاضاها براي روي کار آمدن اولين دبيرکل زن در اين سازمان افزايش يافته است.هر چند انتظار مي‌رود جنگ‌هاي غزه و اوکراين بخش عمده مناظرات و بحث‌ها در جريان نشست‌هاي مجمع عمومي سازمان ملل در طي هفته جاري را به خود اختصاص دهند اما در حاشيه آن‌ها، گمانه‌زني‌هايي درباره اينکه چه کسي ممکن است بعد از پايان دوره «آنتونيو گوترش» در دسامبر 2026 (1405ش)، دبيرکل جديد سازمان ملل شود وجود خواهد داشت.به نوشته شبکه «بلومبرگ»، درحالي که تا کنون همه 9 فرد منصوب شده به عنوان دبيرکل سازمان ملل مرد بوده‌اند، تقاضاها براي آنکه اين رويه تغيير کند بالا گرفته است.در ماه جاري ميلادي قطعنامه‌اي تصويب شد که اعضاي سازمان ملل را تشويق مي‌کند براي انتخاب نامزدهاي دبير کلي،زنان را در نظر بگيرند.چند سازمان مربوط به زنان تلاش‌هاي خود را معطوف به انتخاب نخستين زن به اين سمت کرده‌اند.به گزارش بلومبرگ از جمله زناني که در صورت نامزد شدن براي دبير کلي سازمان ملل ممکن است شانس بالايي براي انتخاب شدن داشته باشند 2 گزينه شامل «ميشل باشله»، کميسيونر سابق حقوق بشر سازمان ملل از شيلي و «امينه محمد» معاون دبير کل سابق سازمان ملل هستند.به نوشته بلومبرگ، اما يک نامزد مورد حمايت واشنگتن براي دبيرکلي سازمان ملل، «رافائل گروسي» مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است به اين خاطر که مواضع او در مسائل مختلف از جمله ايران همراستا با مواضع آمريکا بوده‌اند.دبيرکلي سازمان ملل، پاداش خوش‌خدمتي گروسي در آژانسرافائل گروسي مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي که تقريباً هيچ پرونده موفقيت‌آميزي در دوره رياستش بر آژانس نداشته و مدام درحال توليد بحران است، از «ناتواني سازمان ملل در حل بحران‌ها» گفته و رسماً اعلام کرده که قصد دارد براي سمت دبيرکلي سازمان ملل نامزد شود. او گفت فرايند نهايي نامزدي در هفته‌هاي آينده آغاز مي‌شود و اين موضوع را با مارکو روبيو وزير امور خارجه آمريکا نيز مطرح کرده است. اگر گروسي موفق شود دومين دبيرکل آمريکاي لاتين پس از خاوير پرز د کويار خواهد بود و اين کرسي از ژانويه 2027 (1406ش) به او مي‌رسد.او از سال 2019 (98ش) رهبري آژانس انرژي اتمي را بر عهده دارد و در پرونده‌ حساس ايران فعال بوده است. او پيش‌تر از علاقه خود به دبيرکلي سازمان ملل در اوايل 2025 (1404ش) حرف‌زده بود و با توجه به اقدامات ضدايراني و اجراي اوامر قدرت‌ها، حمايت آمريکا و اروپا را پشت خود دارد. بااين‌حال، کارنامه گروسي با لکه‌هاي ننگي مانند رسوايي سرقت اسناد محرمانه ايران و گزارش‌هاي ضدونقيض زمينه‌ساز براي حمله به ايران همراه بوده است و حالا انتظار دارد صندلي دبيرکل سازمان ملل را به‌عنوان پاداش دريافت کند.علاقه‌مندي به دبيرکلي سازمان مللعلاقه‌مندي گروسي به سمت دبيرکلي سازمان ملل از اوايل سال 2025 روشن شد. او در 23‌ آوريل 2025 (1404ش)، در بازديد از واشنگتن به خبرنگاران گفت: «من اين موضوع را خيلي جدي در نظر مي‌گيرم و زمان بحث در مورد آن فرا خواهد رسيد.» اين اظهارات توسط رسانه‌هايي مانند France 24 و RFI پوشش داده شد که اشاره کردند اين پست طبق سنت نانوشته، پس از دو دوره اروپايي (آنتونيو گوترش پرتغالي)، به آمريکاي لاتين مي‌رسد. گروسي در اوايل آوريل 2025، طي سخنراني در شوراي روابط بين‌الملل آرژانتين، درباره کرسي دبيرکلي سازمان ملل گفت: «من دارم اين موضوع را بررسي و خيلي جدي به آن فکر مي‌کنم.» او تأکيد کرد که فرايند رسمي نامزدي در پايان سال 2025 آغاز مي‌شود، زماني که مجمع‌عمومي سازمان ملل فراخوان رسمي صادر کند. در نهايت او روز گذشته طي کنفرانس مطبوعاتي در واشنگتن رسماً کانديداتوري‌اش را اعلام کرد. گروسي گفت: «من نامزد دبيرکلي سازمان ملل خواهم شد، چرخ شروع به چرخيدن کرده و فرايند نهايي‌سازي نامزدي در هفته‌هاي آينده آغاز مي‌شود».گروسي اشاره کرد با مارکو روبيو در مورد اين موضوع صحبت کرده، هرچند هيچ توافق رسمي وجود ندارد. اين پست براي دوره پنج‌ساله از ژانويه 2027 (1406ش) با امکان تمديد و نيازمند تأييد شوراي امنيت (با حق وتو براي پنج عضو دائم؛ آمريکا، روسيه، چين، انگليس و فرانسه) و رأي مجمع‌عمومي است. اگر يکي از اعضاي دائمي شوراي امنيت با نامزد دبيرکل مخالف باشد، مي‌تواند با وتو از توصيه او به مجمع‌عمومي جلوگيري کند، بنابراين اگر گروهي از قدرت‌هاي بزرگ از جمله يکي از اعضاي دائم با گروسي مخالف باشند، مي‌توانند جلوي معرفي او را بگيرند، اما اين وتو در شوراي امنيت است، نه در مجمع‌عمومي.ازسوي ديگر دو دوره اخير توسط اروپايي‌ها (بان کي‌مون کره‌اي قبل از آن آسيايي بود) پر شده و آمريکاي لاتين از زمان خاوير پرز دکويار منتظر است. اين عامل، شانس او را بيشتر مي‌کند. گروسي در مصاحبه با فايننشال‌تايمز گفت: «من آدم آرامي هستم. روي کاري که مي‌توانم انجام دهم تمرکز مي‌کنم. کار من خودش تبليغ من است.» او که خود نتوانسته از بحران‌هاي هسته‌اي اوکراين محافظت کند و زمينه‌ساز حمله به تأسيسات هسته‌اي ايران شد، سازمان ملل را ناتوان از حل بحران‌ها توصيف کرد و خواستار بازسازي آن شد. گروسي با روبيو ديدار و سعي کرده حمايت آمريکا را جلب کند.پاداش خوش‌خدمتيگفته شده اتحاديه اروپا حمايت خود را مشروط به کمک گروسي در فعال‌سازي مکانيسم ماشه (بازگشت تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران) کرده‌است. کايا کالاس مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، از «نظارت گروسي» بر برنامه هسته‌اي ايران حمايت کرد. آرژانتين نيز از او حمايت کرده است. همه اين‌ها نشان مي‌دهد اعطاي مهم‌ترين سمت در بزرگ‌ترين سازمان بين‌المللي، در گروي انجام خوش‌خدمتي براي اربابان است، نه صلاحيت حرفه‌اي. روند انتخاب دبيرکل سازمان ملل نيز چندان شفاف نيست و تحت‌تأثير سياست‌هاي شوراي امنيت است. هر کانديدا نيازمند حمايت گسترده است. کرملين ذهنيت خوبي نسبت به گروسي ندارد. آن‌ها گروسي را به دليل رويکرد ضدروس در زاپوريژيا (عدم محکوميت صريح حملات اوکراين) و ايران، جانب‌دار غرب مي‌دانند. کانديدا‌هاي ديگر مانند ميشل باشله مطرح هستند و فشار برخي گروه‌ها براي انتخاب يک دبيرکل زن پس از 78 سال مردان وجود دارد.رسوايي سرقت اسناد يکي از مهم‌ترين لکه‌هاي ننگ در کارنامه رافائل گروسي، رسوايي سرقت اسناد محرمانه برنامه هسته‌اي ايران پيش از جنگ 12‌روزه است. منابع آگاه گزارش دادند يکي از بازرسان آژانس، سندي محرمانه را سرقت کرده است. گروسي با عذرخواهي شفاهي موضوع را تأييد کرد اما تحت‌فشار ديپلماتيک مجبور به ارسال نامه‌اي رسمي براي «ابراز تأسف» شد. اين رسوايي، نشان‌دهنده نفوذ سياسي اسرائيل در آژانس و سوءاستفاده از آن به‌عنوان ابزاري براي جاسوسي عليه ايران است. گزارش‌هاي رسانه‌هايي مانند پرس‌تي‌وي و تهران‌تايمز حاکي است اين اقدام بخشي از همکاري‌هاي پنهاني آژانس با رژيم صهيونيستي بوده که اعتبار بي‌طرفي آژانس را به‌شدت زيرسؤال برده است.گروسي در سالهاي اخير در نشست‌هاي خبري، بدون ارائه مدرک ادعا‌هايي را عليه ايران مطرح کرده است. او اين اتهامات را درحالي مطرح نموده که کشور‌هاي اروپايي (انگليس، فرانسه و آلمان) با حمايت آمريکا در تدارک قطعنامه‌اي عليه ايران در شوراي حکام بودند که نشان از تلاش گروسي براي جلب رضايت غرب و هموارکردن مسير فشار‌هاي بيشتر بر ايران داشت. براساس گزارش واشنگتن‌تايمز بخشي از اين اسناد به همکاري آژانس با مرکز تحقيقات هسته‌اي سورک (Soreq) رژيم صهيونيستي مرتبط است؛ رژيمي که نه عضو NPT است و نه زرادخانه هسته‌اي غيرقانوني خود را تحت نظارت آژانس قرار داده است. اين همکاري که گروسي در مصاحبه‌اي با رويترز به طور غيرمستقيم به آن اشاره کرد، بزرگ‌ترين رسوايي براي آژانس است و اعتراف مي‌کند اين سازمان به ابزاري سياسي براي تحقق اهداف رژيم صهيونيستي و غرب تبديل شده است.تثبيت بي‌حيثيتي سازمان مللاظهارات گروسي در مصاحبه با سي‌ان‌ان که در آن اذعان کرد: «هيچ مدرکي دال بر تلاش سيستماتيک ايران براي دستيابي به سلاح هسته‌اي در اختيار نداريم»، در تضاد آشکار با گزارش‌هاي قبلي او به شوراي حکام قرار داشت. گزارش‌هايي که با ادبياتي مبهم و سياسي، ايران را به عدم شفافيت متهم کردند و زمينه‌ساز قطعنامه‌هاي غيرمنصفانه و حملات نظامي عليه ايران شدند. گروسي نه‌تنها اين تجاوزها را محکوم نکرد، بلکه با ادعا‌هاي بي‌اساس، مانند اظهارنظر در مصاحبه با بي‌بي‌سي درباره آسيب به سانتريفيوژ‌هاي نطنز به دليل «قطع برق خارجي»، به تبليغات اسرائيل دامن زد.ايران با وجود ميزباني از بيشترين بازرسي‌هاي آژانس در ميان کشور‌هاي عضو پادمان، بار‌ها پايبندي خود به برنامه صلح‌آميز هسته‌اي را اثبات کرده و هيچ شواهدي مبني بر انحراف ارائه نشده است. اين رويکرد دوگانه که از يک‌سو اسرائيل را از نظارت معاف مي‌کند و ازسوي ديگر ايران را تحت‌فشار قرار مي‌دهد، نشان‌دهنده خيانت گروسي به اصول بي‌طرفي آژانس است و حيثيت اين نهاد بين‌المللي را به خطر انداخته است. حالا همين شخص کانديداتوري خود را براي نشستن بر کرسي دبيرکل سازمان ملل اعلام کرده و در صورت وقوع اين اتفاق و با توجه به سابقه سياه او، شاهد ناترازي شديد در بالاترين سطوح سازمان‌هاي بين‌المللي خواهيم بود.*به نوشته شبکه «بلومبرگ»، درحالي که تا کنون همه 9 فرد منصوب شده به عنوان دبيرکل سازمان ملل مرد بوده‌اند، تقاضاها براي آنکه اين رويه تغيير کند بالا گرفته است*گروسي در سالهاي اخير در نشست‌هاي خبري، بدون ارائه مدرک ادعا‌هايي را عليه ايران مطرح کرده است. او اين اتهامات را درحالي مطرح نموده که کشور‌هاي اروپايي (انگليس، فرانسه و آلمان) با حمايت آمريکا در تدارک قطعنامه‌اي عليه ايران در شوراي حکام بودند که نشان از تلاش گروسي براي جلب رضايت غرب و هموارکردن مسير فشار‌هاي بيشتر بر ايران داشت*اظهارات گروسي در مصاحبه با سي‌ان‌ان که در آن اذعان کرد: «هيچ مدرکي دال بر تلاش سيستماتيک ايران براي دستيابي به سلاح هسته‌اي در اختيار نداريم»، در تضاد آشکار با گزارش‌هاي قبلي او به شوراي حکام قرار داشت. گزارش‌هايي که با ادبياتي مبهم و سياسي، ايران را به عدم شفافيت متهم کردند و زمينه‌ساز قطعنامه‌هاي غيرمنصفانه و حملات نظامي عليه ايران شدند*ايران با وجود ميزباني از بيشترين بازرسي‌هاي آژانس در ميان کشور‌هاي عضو پادمان، بار‌ها پايبندي خود به برنامه صلح‌آميز هسته‌اي را اثبات کرده و هيچ شواهدي مبني بر انحراف ارائه نشده است. اين رويکرد دوگانه که از يک‌سو اسرائيل را از نظارت معاف مي‌کند و ازسوي ديگر ايران را تحت‌فشار قرار مي‌دهد، نشان‌دهنده خيانت گروسي به اصول بي‌طرفي آژانس است و حيثيت اين نهاد بين‌المللي را به خطر انداخته است*گروسي پس از ديدار با وزيرخارجه آمريکا، کانديداتوري خود را براي تصدي پست دبيرکلي سازمان ملل اعلام کرده است