موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13190
ديپلماسي فعال و تقويت بنيه عمومي

بسم‌الله الرحمن الرحيم

حتي اگر متوليان ديپلماسي کشورمان به خاطر کوتاهي‌ها و کم‌کاري‌هاي گذشته قابل انتقاد و سرزنش باشند، اقدامات جامعي که در ماه‌هاي اخير کرده‌اند، حجت را بر همه تمام کرده است.

1- 5 دور مذاکره‌اي که با وساطت عُمان با آمريکا انجام شد، يک اقدام قابل قبول ديپلماسي بود که با کارشکني‌هاي آمريکا به نتيجه ملموسي نرسيد. با اينحال، طرف ايراني درصدد ادامه دادن به مذاکره بود ولي با تباني آمريکا و رژيم صهيونيستي، ميز مذاکره مورد حمله قرار گرفت. علاوه بر اين، خود موضوع مذاکره يعني تأسيسات هسته‌اي ايران هم بمباران شدند و کاملاً مشخص شد که طرف آمريکائي فقط ادعاي مذاکره دارد و دنبال اهداف ديگري است.

2- بعد از جنگ تحميلي 12 روزه، با اينکه آمريکا متوجه خطاي محاسباتي خود در مورد مردم ايران شد و به اين نتيجه رسيد که ايران را نمي‌توان تسليم زور کرد، باز هم بر خواسته‌هاي نامعقول خود اصرار مي‌کند و علاوه بر نفي غني‌سازي اورانيوم محروم شدن ايران از موشک‌هاي کوتاه‌برد و ميان‌برد را هم به فهرست مطالبات خود اضافه کرده است. اين، يعني هدف قرار دادن استقلال ايران، چيزي که هيچ ايراني غيوري آن را نخواهد پذيرفت.

3- با اينکه مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با ارائه گزارش خلاف درباره ايران به شوراي حکام مرتکب خيانت شد و زمينه را براي حمله نظامي رژيم صهيونيستي و آمريکا به ايران فراهم کرد، مسئولان ديپلماسي ايران حاضر شدند با او در قاهره تفاهم کنند و توافق‌نامه امضا کنند. علاوه بر اين، بازرسان آژانس نيز اجازه بازرسي تأسيسات هسته‌اي ايران را دريافت کردند و مديرکل آژانس اعلام کرد بازرسي انجام شده و تجهيزات حساس فردو بطور کامل از بين رفته است. اين همکاري ايران با آژانس، يک نمونه غيرعادي است که صرفاً با هدف نشان دادن حُسن ‌نيت صورت گرفت و طرف‌هاي مقابل بايد آن را درک کنند.

4- سه کشور اروپائي عضو برجام با اينکه به دلايل حقوقي هيچ حقي براي توسل به اسنپ‌بک عليه ايران ندارند براي فعال‌سازي آن اقدام کردند و متوليان ديپلماسي ايران با شرکت در جلسات متعدد و انجام مذاکرات مفصل تلاش کردند آنها را متقاعد کنند مرتکب اقدام خلاف مقررات نشوند ولي آنها تمکين نکردند. اين برخورد، نشان‌دهنده نهايت خودمحوري سران انگليس، فرانسه و آلمان در برابر حُسن ‌نيت ايران است، روشي که در تعاملات بين‌المللي جايگاهي ندارد.

5- شوراي امنيت سازمان ملل بيش از همه با مقررات مرتبط با برجام آشنائي دارد و اعضاي آن مي‌دانند رفتارهاي خلاف تعهد سه کشور اروپائي آنها را از حق استفاده از اسنپ‌بک محروم کرده است. با اينحال حاضر شد اين موضوع را در دستور کار خود قرار دهد.

6- اعضاي اروپائي برجام به ايران پيشنهاد کردند آمريکا هم در مذاکراتشان با ايران حضور داشته باشد. اين پيشنهاد با اينکه به دليل خارج شدن آمريکا از برجام وجهه قانوني نداشت، ايران براي گرفتن بهانه از دست طرف مقابل، آن را قبول کرد و بدين ترتيب دست طرف مقابل را از تمام بهانه‌ها خالي کرد.

7- موافقت و عدم موافقت شوراي امنيت با تمديد 6 ماهه اسنپ‌بک که چین و روسیه پیشنهاد کردند و انگليس، فرانسه و آلمان آن را مورد حمایت قرار دادند تأثيري در اصل ماجرا ندارد. بازديد بازرسان از تأسيسات هسته‌اي ايران که نسبت به نابودي آن به غرب اطمينان داده زمينه را براي اين تمديد 6 ماهه فراهم کرده است. آمريکا در هر حال اهداف نامشروع خود را دنبال خواهد کرد و براي تحقق آنها به هرگونه ابزاري متوسل خواهد شد.

8- با توجه به اين واقعيت‌ها، ايران بايد معقو‌ل‌ترين راه را براي مقابله با تهديدها انتخاب کند. اين راه، ترکيبي از ديپلماسي فعال و تقويت بنيه عمومي کشور است. منظور از بنيه عمومي، مجموعه‌اي از پشتوانه مردمي و قدرت دفاعي است. پشتوانه مردمي را با شعار نمي‌توان تأمين کرد. دولت و حاکميت بايد براي حل مشکلات معيشتي مردم، تأمين حقوق شهروندي، جذب نيروها، مهار کردن افراطيون، جلوگيري از جنگ قدرت، خشکاندن ريشه مفاسد اقتصادي، تحمل نظرهاي گوناگون و تأليف قلوب به صورت جدي وارد عمل شوند تا بتوانند پشتوانه مردمی را بالا ببرند و از این طریق بنیه عمومی را تقویت کنند.