امضاي توافق صلح ارمنستان و جمهوري آذربايجان در واشنگتن با حضور ترامپ به منظور بازگشت آمريکا به قفقاز

دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا ديروز سران ارمنستان و جمهوري آذربايجان را به کاخ سفيد کشيد تا پس از مذاکره در واشنگتن، توافقنامه صلحي را امضا کنند که شامل اعطاي حقوق انحصاري توسعه يک کريدور ترانزيتي راهبردي در قفقاز جنوبي به ايالات متحده باشد.کارشناسان مي‌گويند براساس اين توافق قرار است کريدور مهم در مرز ايران تحويل آمريکا شود و ترامپ، زنگزور را تصاحب ‌کند. مقامات آمريکايي بر اين باورند که توافق صلح ميان ارمنستان و جمهوري آذربايجان همچنين مي‌تواند زمينه را براي مذاکرات پيرامون پيوستن جمهوري آذربايجان به پيمان ابراهيم فراهم نمايد.کارشناسان معتقدندامضاي اين توافق مي‌تواند قفقاز جنوبي را دگرکون کند؛ منطقه‌اي که با روسيه، اروپا، ترکيه و ايران همسايه است و علي‌رغم عبور خطوط لوله نفت و گاز از آن، سال‌هاست با مرزهاي بسته و درگيري‌هاي قومي طولاني‌مدت مواجه است.به گفته خبرگزاريها الهام علي‌اف رئيس‌جمهور جمهوري آذربايجان، و نيکول پاشينيان نخست‌وزير ارمنستان براي گفتگو و امضاي اين چارچوب صلح در کاخ سفيد با ترامپ ديدار کردند. اين چارچوب با هدف دستيابي به يک کريدورمهم ترانزيتي خواهد بود.جمهوري آذربايجان خواهان ايجاد يک کريدور حمل‌ونقل از ميان خاک ارمنستان است که سرزمين اصلي اين کشور را به جمهوري خودمختار نخجوان - که با ترکيه، متحد باکو هم‌مرز است - متصل کند.دونالد ترامپ رئيس‌جمهور آمريکا که برغم حمايت از اسرائيل در جنگ غزه و حمله به ايران، در تلاش است خود را رئيس‌جمهور صلح معرفي کند، از هيچ تلاشي براي مصادره توافقات صلح در جهان فروگذار نکرده و اين بار منطقه قفقاز را نشانه گرفته است.به گزارش ايرنا، ترامپ در تازه‌ترين تلاش براي آنکه هم جايزه صلح نوبل را از آن خود کند، و هم، منافع آمريکا و اسرائيل را تامين کند، در پي بازگشت به منطقه قفقاز بوده و تلاش کرده توافق اوليه براي پايان دادن به درگيري ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان را اعلام کند.شبکه سي بي‌اس نيوز آمريکا گفت که الهام علي‌اف رئيس‌جمهور جمهوري آذربايجان و نيکول پاشينيان نخست‌وزير ارمنستان، در اين مراسم در دفتر بيضي شکل رياست جمهوري کاخ سفيد و مهماني رسمي شرکت کردند. اين توافق که اولين توافق امضا شده بين رهبران جمهوري آذربايجان و ارمنستان است، درحالي صورت مي‌گيرد که مقامات آمريکايي به دنبال تعميق روابط با دو کشور هستند و توليد انرژي و حمل و نقل از جاذبه‌هاي اصلي آن هستند.دو منبع مطلع به سي بي‌اس نيوز گفتند که ارمنستان به آمريکا اجازه داده که در يک کريدور ترانزيتي 43 کيلومتري که «مسير ترامپ براي صلح و رفاه بين‌المللي» ناميده مي‌شود، سرمايه‌گذاري کند. مقامات آمريکايي ماه‌هاست که در راستاي توافق ارمنستان و آذربايجان تلاش مي‌کنند.در طول سه دهه گذشته، مجموعه‌اي از درگيري‌ها ميان اين دو کشور همسايه وجود داشته است، که جديدترين آنها در سال 2023 بود، زماني که جمهوري آذربايجان حمله‌اي را در منطقه‌اي مورد مناقشه آغاز کرد که باعث فرار ده‌ها هزار ارمنستاني شد. آتش‌بس در سپتامبر 2023 از يک جنگ گسترده‌تر جلوگيري کرد و اين دو کشور مذاکرات مربوط به يک معاهده صلح را در ماه مارس به پايان رساندند. اما مذاکرات با هدف تثبيت اين توافق متوقف شد و مذاکرات در ابوظبي در ماه ژوئيه بي‌نتيجه بود.استيو ويتکاف فرستاده ويژه آمريکا در امور خاورميانه در ماه مارس به باکو پايتخت جمهوري آذربايجان سفر کرد. آريه لايتستون، مديرعامل سابق موسسه صلح توافق ابراهيم، به عنوان بخشي از مذاکرات توافق سازش موسوم به ابراهيم، سفرهاي متعددي به منطقه داشته است. دولت ترامپ اعلام کرده است که توافق صلح آذربايجان با همسايه‌اش قبل از پيوستن به توافق ابراهيم، به عنوان بخشي از طرحي براي گسترش اين توافق فراتر از کشورهاي عربي، ضروري است.رهبران ارمنستان و جمهوري آذربايجان همچنين اسنادي را امضا کردند که درخواست انحلال گروه مينسک را مي‌دهد، گروهي که از زمان تأسيس در سال 1992 (1371ش) براي ميانجيگري در اين درگيري، به طور مشترک توسط فرانسه، روسيه و ايالات متحده رياست شده است. امضاي اين توافق علاوه بر تهديد امنيتي براي ايران باعث خروج روسيه از معادلات و ورود آمريکا با پيشنهاد مديريت کريدورزنگزور به منطقه است.