نورالدين عزيزي، وزير صنعت و تجارت افغانستان که براي توافق پيرامون احداث مسير دوم مرز ميلک، افزايش مراودات مرزي و بهره‌برداري بيشتر از بندر چابهار به سيستان سفر کرده بود در مواجهه با مطالبه تأمين حقابه ايران از رودخانه هيرمند، خشکسالي افغانستان را عامل عدم پرداخت حقابه سيستان دانست و گفت خداي ناخواسته دشمني و انگيزه‌اي براي انحراف مسير آب نداريم. آنچه جريان دارد، يک وضعيت طبيعي ناشي از خشکسالي شديد است!
تناقض گويي وزير طالبان نشان از شيادي طالبان در خصوص رويکرد سياسي افغانستان دارد. علت اصلي عدم تأمين حقابه رودخانه هيرمند از جانب حکام افغانستان، انحراف آب اين رودخانه به سمت شوره‌زار گودزره است اما وزير طالبان در وهله نخست خشکسالي حاکم بر افغانستان را عامل عدم پرداخت حقابه ذکر کرده سپس به موضوع انحراف آب اشاره کرده و مدعي شده که حکومت خودگردان طالبان انگيزه‌اي براي انحراف آب ندارد.
علاوه بر اين که نورالدين عزيزي دراين زمينه دچار تناقض گويي شده، پيرامون دو مسئله "خشکسالي" و نداشتن انگيزه براي انحراف آب رود "هيرمند" نيز به طور فاحش دروغ گفته است.
پس از بهره‌برداري از بند کمال خان، با توجه به سامانه انحرافي اين سازه آبي، هر ساله غالب سيلاب رودخانه هيرمند به شوره‌زار گودزره منحرف مي‌شود، تصاوير ماهواره‌اي روي اين ادعا صحه مي‌گذارند. بعضي سالها دو ميليارد و بعضي سالها مانند سال آبي گذشته تا چهار ميليارد متر مکعب آب به سمت شوره‌زار گودزره منحرف شده است. علي‌رغم ادعاي وزير صنعت و تجارت طالبان، همزمان با افتتاح بند کمال خان، وزارت آب و انرژي و شرکت انکشاف ملي افغانستان در دوره جمهوريت رسما اعلام کردند که بند مذکور براي احياي 49 هزار هکتار از اراضي گودزره و اسکان 49 هزار خانواده پشتون احداث و به بهره‌برداري رسيده است. اين اقدام افغانستان در راستاي سياست مهندسي اجتماعي و گسترش و اسکان پشتون‌هاي ناقل با هدف حفظ قدرت از دوره يعقوب خان تا کنون درحال انجام است. پس از بهره‌برداري از بند کمال خان، رياست جمهوري اشرف غني چندان دوام نيافت و ذيل توافق دوحه، افغانستان را به طالبان تسليم کرد اما به‌رغم تغيير حکومت،انحراف سيلاب رودخانه هيرمند توسط بند کمال خان استمرار دارد و حتي کميسار آب افغانستان در دوره طالبان در جلسه کميساران آب ايران و افغانستان با اصلاح سازه بند مذکور صراحتا مخالفت کرد. اگر حکومت خودخوانده طالبان انگيزه‌اي براي انحراف آب رود هيرمند ندارد، چرا با اصلاح بند کمال خان صريحا مخالفت کرد؟ چرا بايد سيلاب رود هيرمند به جاي استفاده کشاورزان بلوچ ولايت نيمروز افغانستان و تأمين حقابه هيرمند به شوره‌زار گودزره بريزد؟ اگر انحراف آب به گودزره براي احياي اراضي آن منطقه نيست، پس مصداق هدر دادن آب است که از لحاظ شرعي به آن ايراد وارد است. استمرار انحراف رود هيرمند به سمت گودزره و عدم پرداخت حقابه به بهانه واهي خشکسالي، به معناي ادامه رويکرد سياست دوره جمهوريت نيست؟ اگر طالبان انگيزه‌اي براي انحراف آب رودخانه هيرمند ندارند، مي‌توانند با اصلاح سامانه انحرافي بند کمال خان، حسن نيت خود را اثبات کنند.
فرشيد عابدي
روزنامه نگار
