موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13184
چند نکته مهم درباره کاهش وزناغلب افراد هميشه به دنبال بهترين روش لاغري هستند؛ از همين‌رو مدام رژيم‌ه

چند نکته مهم درباره کاهش وزناغلب افراد هميشه به دنبال بهترين روش لاغري هستند؛ از همين‌رو مدام رژيم‌هاي غذايي عجيب و غريب را امتحان مي‌کنند که پيروي از آنها در بلندمدت امکان‌پذير نيست.برخلاف اين باور رايج که افزايش سرعت سوخت‌وساز، کليد کاهش وزن است دکتر «کوين هال»، دانشمند برجسته تغذيه و سوخت‌وساز، معتقد است بيشتر مردم برداشت نادرستي از اين فرايند زيستي دارند.به گفته دکتر هال، بسياري از مردم درک نادرستي از مفهوم سوخت‌وساز دارند و اغلب فکر مي‌کنند سوخت‌وساز يعني اينکه چقدر غذا بخوريم که چاق نشويم يا اضافه وزن پيدا نکنيم. او مي‌گويد: سوخت‌وساز در واقع فرايند زيست‌شيميايي خارق‌العاده‌اي است که غذا و اکسيژن دريافت‌شده را به انرژي و مواد سازنده بدن تبديل مي‌کند.يکي از باورهاي رايج اين است که چاقي نتيجه سوخت‌وساز کُند است اما دکتر کوين هال تأکيد مي‌کند که اين تصور نادرست است. او مي‌گويد افرادي که جثه بزرگي دارند از جمله افراد‌داري اضافه‌وزن، معمولا سوخت‌وساز سريع‌تري دارند چراکه بدنشان براي حفظ توده بدني بيشتر، انرژي بيشتري مي‌سوزاند.هال توضيح مي‌دهد که ريشه اين سوءتفاهم به پژوهش‌هاي ابتدايي درباره سوخت‌وساز بازمي‌گردد. محققان در آن پژوهش‌ها به خوداظهاري‌هاي غذايي شرکت‌کنندگان تکيه کردند، درحالي که افراد چاق، به‌طور متوسط کالري مصرفيشان را کمتر از ميزان واقعي اعلام مي‌کردند. همين مسئله باعث شد اين تصور ايجاد شود که اين افراد به‌رغم کالري دريافتي کمتر وزن بيشتري دارند و اين به‌دليل پايين بودن سوخت‌وساز بدنشان است.اما فناوري‌هاي مدرن امروزي امکان سنجش دقيق سوخت‌وساز را فراهم کرده‌اند. با اتکا به اين روش‌ها، مشخص شده که به طور ميانگين نرخ سوخت‌وساز در افراد چاق از افراد لاغر بيشتر است. با اين‌همه اين باور همچنان پابرجاست که براي درمان چاقي بايد سوخت‌وساز را افزايش داد.هال هشدار مي‌دهد تلاش براي دستکاري سوخت‌وساز از طريق دارو خطرناک است. نمونه‌اش داروي شيميايي «دي‌ان‌پي»‌ (‌DNP) در دهه 1930 است که سوخت‌وساز را افزايش مي‌داد اما عوارضي مانند نابينايي و حتي مرگ به دنبال داشت و خيلي زود از بازار حذف شد. او يادآوري مي‌کند که سوخت‌وساز، فرايندي حياتي و پيچيده است و نمي‌توان بدون پيامدهاي جدي آن را به‌دلخواه کم و زياد کرد.برخلاف باور رايج، روند پيري به‌تنهايي تأثير چشمگيري بر کُند شدن سوخت‌وساز ندارد. دکتر کوين هال توضيح مي‌دهد که تا دهه هفتم يا هشتم زندگي، نرخ سوخت‌وساز در بيشتر افراد نسبتا ثابت است و تغيير عمده‌اي در آن ايجاد نمي‌شود.البته برخي تغييرات بدني مرتبط با افزايش سن مي‌توانند به کاهش مصرف انرژي منجر شوند. براي مثال کاهش توده عضلاني و افزايش توده چربي با بالا رفتن سن رايج است و از آنجا که عضله در مقايسه با چربي، انرژي بيشتري مي‌سوزاند، اين تغييرات ممکن است موجب کاهش سوخت‌وساز شوند.به گزارش اينديپندنت، اما نکته مهم اين است که اين تغييرات نه قطعي‌اند و نه غيرقابل پيشگيري. به گفته هال، شيوه زندگي، نقشي تعيين‌کننده در اين مورد دارد. با تمرين‌هاي قدرتي منظم دو بار در هفته و مصرف کافي پروتئين، مي‌توان از کاهش توده عضلاني جلوگيري کرد و نرخ سوخت‌وساز را در وضعيت پايداري حفظ کرد. بنابراين آنچه با سن تغيير مي‌کند الزاما سوخت‌وساز نيست بلکه کيفيت مراقبت ما از بدنمان است.بسياري تصور مي‌کنند براي کاهش وزن مؤثر بايد سوخت‌وساز را بالا نگه داشت و از کند شدن آن جلوگيري کرد. اما به گفته دکتر کوين هال، اين برداشت نه‌تنها نادرست است که واقعيت درست عکس آن است. او مي‌گويد: افرادي که بيشترين موفقيت را در کاهش وزن و حفظ آن دارند، معمولا کساني‌ هستند که سوخت‌وسازشان بيش از ديگران کاهش يافته است.مطالعات او نشان داده‌اند که ميزان کند شدن سوخت‌وساز بر کاهش وزن و ثبات آن در بلندمدت تأثيري ندارد. به بيان ديگر کاهش سوخت‌وساز، بخش طبيعي فرايند لاغر شدن است و به جاي مقابله با آن بايد آن را بخشي از سازوکار تطبيقي بدن دانست.

عناوین این صفحه