موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13187
تهاجم سراسري ارتش عراق به خاک جمهوري اسلامي ايران و آغاز جنگ تحميليرزيم بعثي عراق كه براى تأمين اهدا

تهاجم سراسري ارتش عراق به خاک جمهوري اسلامي ايران و آغاز جنگ تحميليرزيم بعثي عراق كه براى تأمين اهداف و رسيدن به مقاصد خود، خواستار جنگ با ايران بود و از ماه‌ها قبل و حتي از اولين روزهاى پيروزى انقلاب اسلامى ايران، براى فراهم‌آوردن مقدمات و زمينه‌هاى لازم براى آغاز يك جنگ همه‌جانبه، تلاش مي‌کرد، بار ديگر در 23 شهريور 1359 مطابق با چهاردهم سپتامبر1980، نامه‌اى براى هشت سازمان منطقه‌اى و بين‌‌المللى ارسال داشت تا با واژگونه جلوه‌دادن حقايق، افكار عمومى جهان و منطقه را در مورد تجاوز خود گمراه کند. صدام حسين در 26 شهريور 1359، تأکيد کرد که از اين به بعد، کشتي‌هاي ايراني که از آبراه شط العرب (اروند رود) استفاده مي‌کنند، بايد از ملوانان عراقي و از پرچم عراق استفاده نمايند! تهران اين درخواست را رد کرد و درگيري سنگيني در طول اروندرود آغاز شد. ايران براي مقابله با اين وضعيت، در بيستم سپتامبر مطابق با 29 شهريور، نيروهاي ذخيره خود را فراخواند و دو روز بعد رژيم بعث عراق با حمايت و هدايت آمريكا، با زير پاگذاشتن قرارداد 1975 الجزاير، تجاوز خود را به مناطق مرزى ايران آغاز کرد. صدام حسين شبانگاه روز 26 شهريور 1359، در شوراي فرماندهي انقلاب عراق اعلام کرد: من در اينجا قرارداد ششم مارس 1975 را ازطرف عراق، ملغي‌شده اعلام مي‌کنم. بنابراين شط‌العرب (اروندرود) بايد به وضعيت قبل از قرارداد 1975 الجزاير برگردد». صدام در همين جلسه در تلويزيون بغداد، قرارداد 1975 الجزاير را پاره کرد و بدين ترتيب رسماً به ايران اعلان جنگ داد. هجوم ارتش عراق در سايه‌ حمايت‌هاى سياسى، نظامى آشكار و پنهان بيش از سى كشورجهان؛ در 31/6/1359 با اهداف تضعيف نظام نوپاى جمهورى اسلامى ايران، جداكردن بخشى از خاك ايران، منحرف‌كردن انقلاب اسلامى از اهداف خود و براندازى جمهورى اسلامى ايران آغاز شد. صدام‏ حسين رئيس‏جمهور عراق درساعت 12:00 سى‌ويكم شهريور 1359 به وقت آن کشور، درحالي‌که شاه اردن در کنارش ايستاده بود، در پادگان بعقوبه با شليك يك گلوله توپ 130 ميلي‌متري به‌سمت ايران، عملاً جنگ را آغاز کرد و ارتش عراق در پى حملات گسترده‏ى هواپيماهاى عراقى در بعدازظهر 31 شهريور 1359 مطابق با 22 سپتامبر 1980، هجوم وسيع و از پيش سازماندهي‌شده‌اي را به داخل خاک جمهوري اسلامي ايران آغاز کرد، توان رزمى نيروهاى متجاوز در آغاز تهاجم به منطقه‏ بستان و سوسنگرد، نزديك به هشت برابر نيروهاى خودى بود ارتش بعث عراق با 12 لشگر شامل 2 لشگر پياده، 3 لشگر پياده کوهستاني، 2 لشگر مکانيزه و 5 لشگر زرهي با تجهيزات عمده‌اي همچون 2494 دستگاه تانک، 2829 دستگاه نفربر زرهي، 792 قبضه توپ صحرايي و 34 فروند بالگرد در نيروي زميني، 432 فروند انواع هواپيماهاي شکاري و شکاري بمب‌افکن، 46 فروند ترابري، 143 فروند آموزشي و 163 فروند بالگرد در نيروي هوايي و حدود 46 فروند شناور، وارد جنگ شد.دبيرکل سازمان ملل متحد، ضمن پيشنهاد زمان مذاکره، اعلام کرد که مساعي خود را براي کمک به حل مسالمت‌آميز برخورد ميان دو کشور به کار بندد. آيت‏الله خامنه‏اى نماينده‏ امام در ارتش، در اين باره چنين فرمودند: «دولت دست‏نشانده و مزدور عراق، تجاوز هوايى را به حريم جمهورى اسلامى ايران آغاز كرد و به چند پايگاه هوايى حمله نموده است. ما تاكنون نمى‏خواستيم حمله كنيم؛ اما ارتش جمهورى اسلامى ايران، تجاوز اين بعثى‏هاى دست‏نشانده را تحمل نمى‏كند و درس تلخى به صدام خواهد داد».. رئيس روابط خارجى عراق در يکم مهر 1359‌، به روزنامه‏هاى كويت اعلام كرد: اكنون يك جنگ آزادى‏بخش عليه ايران را آغاز كرده است و عراق تاكنون 350 كيلومترمربع از 508 كيلومترمربع خاك اشغال‌شده‏ خود را از ايران پس گرفته است. نيروهاي زميني ما در 02:00 روز 23 ماه سپتامبر 1980 مطابق با يکم مهر 1359، درگير گسترده‌ترين عمليات زميني خود شدند. اين نيروها به‌منظورِ تحقق اهداف مشروحه‌، از مرزهاي ايران گذاشتند و به اعماق خاک ايران رخنه کردند. در ارزيابي توان رزمي نسبي دوطرف از نظر عوامل فيزيكي (يگان‌هاي رزمي، پشتيباني رزمي و پشتيباني خدمات رزمي) و عوامل غير فيزيكي (روحيه، انضباط، آموزش، پشتيباني، رهبري نظامي و...) و عوامل مؤثر بر توان رزمي (زمين، سد موانع، اطلاعات و حفاظت اطلاعات و...) برتري مطلق نيروي دشمن ملاحظه مي‌گردد و لذا براي طراحان نظامي و مسئولان كشور عراق تصرف اهداف بزرگ، سهل الوصول و در كوتاه مدت دور از انتظار نبود اما تجزيه و تحليل كارشناسان نظامي نشانگر اين است كه ارتش عراق به جز تصرف ناتمام خرمشهر به هيچ‌كدام از اهداف خود دست نيافت و روياهاي سياسي، نظامي و اقتصادي صدام حسين براي دست‌يابي به پيروزي‌هاي سريع، بزرگ و سهل الوصول در ايران اسلامي به كابوسي هولناك تبديل شد كه 8 سال از آن خلاصي نداشت. گرچه از اولين روزهاي جنگ مردم مشتاقانه به ياري ارتش شتافتند و با روحيه شهادت طلبي پرسنل ارتش را به پايداري و مقاومت تشويق كردند و در پيروزي نهايي نقش اساسي داشتند، ولي در شروع جنگ اين رزمندگان به سبب نداشتن تشكل سازماني، آموزش نظامي و جنگ افزارهاي اجتماعي فاقد كارآيي رزمي براي شركت در يك جنگ منظم و تمام عيار بودند و نمي‌توانستند در سرنوشت كلي جنگ تأثير قطعي داشته باشند، لذا ركن اصلي دفاع و سد پيشروي نيروهاي متجاوزعراق، يگان‌هاي ارتش جمهوري اسلامي ايران بودند و مقاومت شجاعانه يگان‌هاي عملياتي ارتش و ساير نيروهاي مسلح نوپاي جمهوري اسلامي، برگرفته از طرح‌هاي پدافندي ارتش بود طرح‌هاي پدافندي اوليه براي مقابله با تهديد ارتش عراق و اجراي نسبي اين طرح‌ها با توجه به امکانات موجود ارتش جمهوري اسلامي ايران، يک اقدام بسيار برجسته و بي¬نظير بود وارتش عراق را مجبور به توقف و اتخاذ پدافند در زمين‌هاي نامناسب کرد و عملا به جز در منطقه خرمشهر و آبادان موفق به تامين هيچيک از اهداف عمليات تهاجمي خود که همانا اشغال اهواز و جداسازي خوزستان از خاک جمهوري اسلامي بود، نگرديدند و متعاقب آن نيروهاي خودي اين فرصت را يافتند تا با استفاده از زمان کسب شده نسبت به بازسازي و تحکيم خطوط پدافندي خود بپردازند. ودرگام بعدي با اجراي عميات‌هاي آفندي موفقيت آميز خاک ميهن را از لوث وجود بيگانگان پاک نمايند.سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس آجانويسنده: پژوهشگر و پيشکسوت دفاع مقدس ميرحسين ميري ميانجي*صدام در تلويزيون بغداد، قرارداد 1975 الجزاير را پاره کرد و بدين ترتيب رسماً به ايران اعلان جنگ داد.*صدام حسين رئيس‏جمهور عراق درساعت 12:00 سى‌ويكم شهريور 1359 به وقت آن کشور، درحالي‌که شاه اردن در کنارش ايستاده بود، در پادگان بعقوبه با شليك يك گلوله توپ 130 ميلي‌متري به‌سمت ايران، عملاً جنگ را آغاز کرد و ارتش عراق در پى حملات گسترده‏ى هواپيماهاى عراقى در بعدازظهر 31 شهريور 1359 مطابق با 22 سپتامبر 1980، هجوم وسيع و از پيش سازماندهي‌شده‌اي را به داخل خاک جمهوري اسلامي ايران آغاز کرد