بررسي ابعاد حقوقي تجاوز و دفاع در چارچوب حقوق بين‌المللبخش خبري: نشست حقوق بين الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع در مرکز مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه، در تهران برگزار شد.در اين نشست 350 ميهمان بين‌المللي و داخلي، شامل هيئت‌هاي ديپلماتيک، استادان و تحليلگراني از کشورهاي فرانسه، ايتاليا، يونان، لبنان، عراق، ايرلند، اسلواکي، انگليس، فنلاند، روسيه و کشورهاي ديگر منطقه در قالب نشست‌هاي تخصصي به بررسي ابعاد حقوقي تجاوز و دفاع در چارچوب حقوق بين‌الملل پرداختند.بررسي ابعاد حقوقي جنگ تحميلي 12 روزه رژيم صهيونيستي و آمريکا عليه کشورمان از مهمترين سرفصل‌هاي اين نشست بود.پس از مراسم افتتاحيه چهار پنل تخصصي با عناوين حقوق بين‌الملل در محاصره از نظم مبتني بر قانون تا نظم مبتني بر قواعد، خيانت به ديپلماسي تجاوز آمريکا و اسرائيل عليه ايران، عدم اشاعه هسته‌اي در معرض خطر روند‌ها و گفتمان‌هاي غالب، بازنگري ترتيبات امنيتي منطقه عناصر کليدي و عوامل تعيين‌کننده برگزار شد.وزير امور خارجه کشورمان در مراسم افتتاحيه کنفرانس بين‌المللي «حقوق بين‌الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» گفت: در منطقه پيراموني، ايران به دنبال منطقه‌اي قوي و مبتني بر فهم مشترک، برادري و صلح است. ما نياز به رويکرد شمول گرايانه بر مبناي استفاده از همه ظرفيت‌هاي منطقه داريم. جمهوري اسلامي ايران، امنيت کشورهاي منطقه را امنيت خود مي‌داند و مي‌خواهد «اعتماد پايدار» مبنا و محور فضاي جديد در اين منطقه باشد.سيدعباس عراقچي با بيان اينکه جهان و منطقه، امروز در دوراهي انتخاب ميان دو گفتمان قرار گرفته است، افزود: گفتمان اول،سلطه‌طلبي، هژموني و برتري جويي، استفاده از زور و امنيتي سازي، نظامي گري، جنگ و خشونت و در يک کلام قانون جنگل از يک طرف، گفتمان جهاني مبتني بر قانون و حقوق بين المللِ جهانشمول، مساوات طلبي مبتني بر همگرايي، گفت‌وگو و صلح در يک چارچوب دسته جمعي از طرف ديگر. جمهوري اسلامي ايران به راه دوم اعتقاد دارد و آماده است در مسير بازگشت نظم جهاني به يک نظم جهاني قانون-محور و در همکاري با جنوب جهاني و دولت‌هاي مسئول، نقش خود را ايفا کند.وي با اشاره به اينکه ايران، حتي در اوج تهديد و تجاوز، موازين حقوق بين‌الملل بشردوستانه را رعايت کرد، اظهارداشت: برخلاف رژيم اسرائيل که به کوچکترين بهانه، صدها غيرنظامي را قتل‌عام ميکند، هيچ‌يک از اقدامات ايران متوجه مناطق مسکوني يا غيرنظاميان نبود. جمهوري اسلامي ايران ثابت کرده است که در تمام بحران‌ها و منازعات، از مسير قانون حرکت ميکند؛ درحالي‌که متجاوزان، منشور ملل متحد، نظام منع اشاعه، اصول انصاف، و حتي قواعد آمره حقوق بين‌الملل را در مقابل چشم جهانيان زير پا گذاشته‌اند.وزير امور خارجه اضافه کرد: حقوق بين‌الملل، اگرچه زير حملات ناجوانمردانه قرار دارد، اما هنوز زنده است، البته به شرط آن‌که همه ما از آن دفاع کنيم. چالش‌هايي که پيش‌تر ذکر کردم، البته فرصت‌هاي بزرگي نيز در درون خود دارد که آگاهي جهاني و منطقه‌اي از وضعيت خطير کنوني، و اراده تجميع شده جهاني براي شمول‌گرايي، دوري از نظامي‌گري و همکاري مبتني بر منافع دسته‌جمعي، از جمله آنها است. همه ما بايد به رويکردي که پايه‌هاي آن بازگشت به دستاوردهاي ارزشمند بشري در قانون‌گرايي، منع زور و تجاوز و پيشبرد سرشت منشور ملل متحد است، بازگرديم. اگر امروز جلوي روند خطرناک قانون شکني، رفتارهاي فراقانوني و استفاده از زور عريان گرفته نشود، ممکن است همه ما در آينده شاهد تجربيات تلخ‌تري باشيم.عراقچي گفت: بر کسي پوشيده نيست که رژيم تل‌آويو، به عنوان کارگزار و زائده ايالات متحده در منطقه غرب آسيا، چگونه با حمله به بديهي‌ترين مباني حقوق بين‌الملل، جاه طلبي‌هاي بي‌حد و حصر و خطرناک ژئوپليتيک خود را پيگيري ميکند. اين رژيم متّکي به چک سفيد امضاي واشنگتن و برخي دول اروپايي و با دلگرمي به ميلياردها دلار سلاح و تجهيزات نظامي ناتو و غرب و مصونيتي که آنها برايش در مجامع بين‌المللي ايجاد کرده اند، دست به شنيع‌ترين جنايات بر عليه بشريت، کشتار، قتل، نسل کشي و پاکسازي نژادي زده و همچنان ادامه مي‌دهد.وي تصريح کرد: متأسفانه هشدارها و انذارهاي بي‌شمار شخصيت‌هاي طراز اول بين‌المللي و کشورهاي مختلف، براي ضرورت بازگشت به حقوق بين‌المللي مبتني بر جهان‌شمولي، مساوات و نفي زور و تبعيض شنيده نشده است، تا جايي که امروز حتي از نظم قاعده-محور نيز کمتر صحبت در ميان بوده و در عمل شاهد تلاش براي برساختن «نظم بين‌المللي زور-پايه" ازسوي آمريکا و برخي متحدانش هستيم.عراقچي گفت: رئيس‌جمهور آمريکا با دکترين «صلح از طريق قدرت» به کاخ سفيد آمد. ديري نپاييد که روشن شد اين دکترين در اصل، رمز عمليات و پوششي براي يک چارچوب اقدام جديد بود: «هژموني از طريق زور»، آن هم زور عريان.آنچه که امروز مقامات آمريکايي به کرّات و بدون هرگونه لاپوشاني به زبان مي‌آورند، جاي هيچ تفسيري درباره اين واقعيت باقي نمي‌گذارد. رئيس‌جمهور آمريکا به وضوح مي‌گويد که آمريکا ديگر نمي‌خواهد براساس ملاحظات معتبر سياسي و در چارچوب حقوق بين‌الملل رفتار کند و صرفاً مي‌خواهد «برنده» باشد. اين مانيفست يک آمريکاي هژموني طلب و در عمل بازگشت به قانون جنگل است.حمله به مراکز هسته‌اي ايران، اعتبار آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را از بين بردرئيس سازمان انرژي اتمي نيز در کنفرانس بين‌المللي «حقوق بين الملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع» با اشاره به حمله به سايت‌هاي هسته‌اي صلح‌آميز ايران در تجاوز رژيم صهيونيستي و آمريکا به ايران، گفت: وقتي فقط همان يک ساختمان و اتاق آزمايشگاهي که با مشارکت آژانس تجهيز کرده بوديم مورد اصابت قرار گرفت، بايد گفت اعتبار يک سازمان بين‌المللي يعني سازمان انرژي اتمي از بين رفت.محمد اسلامي اظهارداشت: اگر به سوابق نگاه کنيم رفتار‌ها و عملکرد‌ها و اقدامات گوناگون آمريکا و اسرائيل در گذشته در يک پرده ابهام و کشف نشده قرار داشت. به نحوي که اتهام سنگيني مطرح مي‌شد و حاصل آن بيش از 20 سال مذاکره مي‌شد.وي با بيان اينکه حاصل مذاکرات، برجام شد ادامه داد: با اجراي اين توافق به طور اصولي و مبنايي، پذيرفته شد که اين اتهامات و موارد اتهامي بسته شود. آژانس بين‌المللي انرژي اتمي موارد اتهامي را بست و مقرر شد در نظامي با نظارت داوطلبانه سنگين‌تر و فرآيند اعتمادسازي، همزمان با لغو تحريم‌ها ايران از اين فرصت بهره‌مند شود و توافقات با نظارت بين‌الملل برگردد.رئيس سازمان انرژي اتمي، افزود: به شهادت گزارشات آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، ايران تمام‌عيار تمام تعهدات خود را انجام داد و طرف‌هاي مقابل جز در زماني کوتاه اراده براي تعهدات خود نداشتند. ما در جريان اعتمادسازي و امضا توافق چندجانبه و ثبت‌شده در شوراي امنيت سازمان ملل مورد حمله قرار گرفتيم. براساس چارچوب اين سند با نظام نظارتي تشديد شده مواجه بوديم که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گزارش آن را به شوراي حکام ارائه مي‌داد.اسلامي با اشاره به حملات رژيم صهيونيستي و آمريکا به ايران، ادامه داد: آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و شوراي امنيت حتي حاضر نشدند حملات را محکوم کنند که اين امر مصداق ضربه خوردن حقوق بين‌الملل است. حتي روزي که سحرگاهان حمله شد بازرسان آژانس قرار بازرسي داشتند.رئيس سازمان انرژي اتمي خاطر نشان کرد: متأسفانه از ظرفيت نظام منسجمي که در آژانس تعريف شده است، کشور‌ها سوء استفاده کرده و اجازه نمي‌دهند رفتار حرفه‌اي انجام شود. اين امر براي ما مهمترين درخواست بوده است، پيشنهادي در وين مطرح کرديم که حمله به تأسيسات هسته‌اي تحت نظارت آژانس منع شود، اما آمريکايي‌ها مخالفت کردند. اين موضوعي ساده است که مي‌تواند براي همه کشور‌ها رخ دهد. ما تحت تهديد مداوم بوديم و هستيم.وي با بيان اينکه هدف آنها نابود کردن ظرفيت‌هاي مؤثر در پيشرفت کشور ما بود، توضيح داد: با تهديد فعال مواجه‌ايم و تمهيدات زيادي براي حفاظت از سايت‌ها و متخصصين خود در نظر گرفته بوديم تا براي مردم و کارکنان ما حادثه‌اي رخ ندهد. وقتي فقط همان يک ساختمان و اتاق آزمايشگاهي که با مشارکت آژانس تجهيز کرده بوديم مورد اصابت قرار گرفت؛ بايد گفت اعتبار سازمان انرژي اتمي از بين رفت. اعتبار يک سازمان بين‌المللي از بين رفت که وظيفه‌اش ترويج عادلانه و همه‌جانبه فناوري هسته‌اي است و حقوق بين‌الملل اين‌گونه مورد اصابت قرار گرفت.اسلامي در بخش ديگر سخنان خود بيان کرد: به لحاط حقوقي قطعنامه 2231 به اتمام رسيده است. طبق اين قطعنامه ايران محدوديت‌ها را براي اعتمادسازي در ازاي لغو تحريم‌ها مي‌پذيرد. وقتي طرفين تعهدات را انجام ندادند، بازگشت از تعهدات جزو حقوق مسلم ايران بود؛ لذا در اين سند ناظر هسته‌اي براي اجراي قطعنامه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است، اما ناظري براي طرفين مقابل معين نشده است و از اين جهت آنها بلندگوي يک‌طرفه دارند. الان با توجه به شرايط جنگي رخ داده و تهديدي که فعال است آژانس بايد مداليتي ويژه خاص شرايط جنگي را بپذيرد و اين امر تدوين شود. مادامي که اين امر تدوين نشود تعهد ما با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به موجب پادمان اساسنامه‌اي آن است.در صورت صدور قطعنامه، ايران بازنگري اساسي در روابط خود با آژانس اتمي انجام مي‌دهدهمچنين معاون وزارت خارجه در حاشيه اين مراسم گفت: در صورت صدور قطعنامه، ايران بازنگري اساسي در روابط خود با آژانس انجام مي‌دهد.کاظم غريب آبادي گفت:3 کشور اروپايي با کاري که انجام دادند خودشان را از ديپلماسي با ايران حذف کردند. آنان شکست خوردند و مي‌خواهند شکست خودشان را در وين جبران کنند.وي گفت: ايران با آژانس حسن نيت نشان داد و در قاهره توافق کرد. اکنون دنبال چه هستند؟ اسنپ بک آنطوري که انتظار داشتند نتوانسته تأثير داشته باشد و آوار آن کنترل شد.معاون وزير خارجه افزود: آنان اکنون دنبال فشار هستند. اين يک پيام دارد. آنان کاري با تعامل ايران ندارند. طبيعتا شرايط ما بعد از قطعنامه در شوراي حکام شرايط متفاوتي خواهد بود. توافق قاهره اکنون کاملا کنار گذاشته است.غريب آبادي افزود: ايران يک تجديدنظر در روابط با آژانس در نظر مي‌گيرد، ايران در صورت صدور قطعنامه يازنگري اساسي را انجام خواهد داد.آنان اکنون تعامل برايشان مهم نيست.
